Beslag- en executierecht
Het beslag- en executierecht kan worden gezien als het begin- en sluitstuk van het procederen. Het ziet op die mogelijkheden die de schuldeiser heeft om zijn rechten zeker te stellen, zo nodig ook te verzilveren. De advocaat werkt hierbij nauw samen met de deurwaarder omdat de wet voorschrijft dat alleen advocaten verzoeken tot het leggen van beslag mogen indienen bij de rechtbank en alleen deurwaarders mogen de beslagen feitelijk uitvoeren/leggen.
Er zijn directe en indirecte executiemiddelen. De directe maatregelen ter beveiliging van de positie van de debiteur betreffen de conservatoire beslagen, die dus bewarend van aard zijn. Gaat het om tenuitvoerlegging en verkrijging van hetgeen waarop de schuldeiser recht heeft, denk aan een vonnis of beschikking, dan gaat het om executoriale beslagen. Indirecte executiemiddelen bestaan uit het verbeuren van dwangsommen of lijfsdwang. Als de debiteur niet voldoet aan hetgeen volgens de rechter is opgelegd, dan kunnen deze middelen als pressie worden ingezet.
Conservatoir beslag
Deze vorm van beslag wordt gelegd vóór het opstarten van een procedure. Enkel een advocaat kan hiertoe een verzoek indien bij de rechtbank en met de verkregen toestemming van de rechtbank (‘verlof’ genoemd) kan er beslag worden gelegd op vorderingen of goederen. Het doel van deze vorm van beslaglegging is om te voorkomen dat de debiteur verhaalsobjecten wegmaakt als de uitspraak van het gerecht er eenmaal is. Het is ook een drukmiddel om bijvoorbeeld beweging te krijgen in een ontstane impasse. Als er beslag wordt gelegd op een bankrekening en dat beslag treft doel, dan kan de debiteur gedurende de gehele procedure niet beschikken over het beslagen bedrag. De gevolgen kunnen dus ingrijpend zijn.
De advocaat dient een verzoekschrift in bij de rechtbank om toestemming te krijgen voor de beslaglegging(en). In het verzoek moet de vordering nader worden gespecificeerd. De voorzieningenrechter wijst na summier onderzoek het verzoek meestal toe. De schuldeiser wordt hiervan niet op de hoogte gesteld, want anders kan het middel zijn doel voorbij schieten. Pas als het beslag is gelegd, en dat doet de deurwaarder, wordt de schuldeiser geïnformeerd. Soms komt de schuldeiser er al eerder achter doordat hij bijvoorbeeld niet meer kan pinnen van de beslagen rekening, of omdat hij niet meer kan wegrijden met zijn auto nu die is afgesleept.
Als het beslag eenmaal is gelegd, dan moet binnen een bepaalde periode (meestal 14 dagen) een procedure worden opgestart. In die tussenliggende periode wordt ook altijd geprobeerd om te zaak alsnog in overleg te regelen, zodat een procedure niet meer nodig is.
Aan het leggen van conservatoir beslag zijn kosten verbonden. De rechtbank brengt kosten in rekening om een verzoek te behandelen (‘griffierechten’ genoemd) en de deurwaarder rekent zijn werkzaamheden ook af. Deze rekeningen worden naar de advocaat gestuurd, die ze vervolgens doorbelast aan de cliënt. Uiteraard worden die kosten in de procedure verhaald op de debiteur.
Executoriaal beslag
Als tevoren conservatoir beslag is gelegd en de vordering in de hoofdzaak wordt door de rechter toegewezen, dan wordt het conservatoire beslag automatisch omgezet in een executoriaal beslag. Dit betekent dat u met de uitspraak (‘vonnis’, ‘beschikking’ of ‘arrest’ genoemd) de beslagen goederen kunt uitwinnen. De deurwaarder moet de uitspraak dan wel aan de schuldeiser/veroordeelde hebben betekend (lees: persoonlijk afgegeven) en hem of haar in de gelegenheid hebben gesteld om binnen een korte periode alsnog vrijwillig aan de uitspraak te voldoen. Vervolgens gaat hij dan over tot het treffen van executoriale maatregelen, zoals het verkopen van de inventaris, huisraad, auto’s, huizen of bedrijfspanden via een executieveiling.
Is er overigens geen conservatoir beslag gelegd, maar worden de vordering in de hoofdzaak door de rechter toegewezen en voldoet de veroordeelde/schuldenaar niet vrijwillig aan het vonnis, dan levert de uitspraak ook een executoriale titel op, zodat de deurwaarder dezelfde executiemaatregelen kan treffen.
Indien u een vordering heeft maar vreest dat er ‘niets meer te halen is’ zodra u formele stappen richting uw debiteur gaat maken, neem dan contact op met Stoffelen advocatuur om te informeren naar de mogelijkheden.
